دیافراگم چگونه بر روی عکس تاثیر می گذارد

عکاسی یکی از حرفه های هنری بسیار تخصصی امروز است که در شاخه های مختلف آن افراد آموزش های لازم را می بینند. دیافراگم در دوربین به همراه ایزو (ISO) و سرعت شاتر (Shutter Speed)سه اصل اساسی و رئوس مثلث حیاتی عکاسی را تشکیل می دهد. قصد ما در این مقاله آشنایی شما علاقمندان عکاسی با دیافراگم به عنوان یکی از اساسی و مهمترین فاکتور های تاثیرگذار در گرفتن عکس از یک پدیده است.

دیافراگم در دوربین

آیا وقت خواندن مقاله را ندارید؟
می توانید به راحتی پادکست این مقاله را گوش دهید

دیافراگم چیست؟

در مثلث حیات عکاسی هر فاکتور نقش بسیار مهمی در تولید و ثبت یک تصویر زیبا و واضح دارد و یک عکاس خوب باید به خوبی از ماهیت هر کدام از این فاکتورها و تأثیرش بر روی عکس آگاه باشد. واژه فرانسوی دیافراگم در دوربین یکی از مهمترین تنظیمات در انواع سبکهای عکاسی و در حقیقت یک دریچه و قطعه فلزی درون لنز دوربین است که در هنگام عکسبرداری از یک پدیده درست همانند مردمک چشم انسان و یک جادوگر عمل می کند. عکاس به کمک این قطعه فلزی به همان اندازه نیازش می تواند لنز دوربین را باز و یا بسته نگه دارد. این قطعه فلزی از نه تیغه لنز تشکیل شده که وظیفه این تیغه ها عبور نور فقط از مرکز عبور است.

دیافراگم در دوربین

دیافراگم در دوربین عکاسی را با علامت” f” نمایش می دهند. لذا از همین رو بر روی لنز دوربین عدد دیافراگم با “F-stop” مشخص شده؛ به طور مثال اگر این عدد در لنز دوربینی به صورت F8 بود یعنی دیافراگم آن در حد متوسط بوده و همه اجزای تصویر نه خیلی واضح و نه خیلی متمرکز بر روی سوژه است.

بنابراین” f-stops ” یک نوع روش توصیف اندازه در چگونگی باز یا بسته شدن تیغه های آن برای عکسبرداری از یک سوژه خاص است.

نکته : دقت داشته باشید که عدد f اگر کوچک باشد نشان دهنده دیافراگم باز است و هر چه عدد f بزرگتر شود، دیافراگم آن کوچک تر و بسته تر خواهد شد. 

تاثیر دیافراگم بر روی تصاویر در هنگام عکسبرداری

در واقع دیافراگم در دوربین این امکان را برای افراد در هنگام عکسبرداری فراهم می شود که با باز و بسته کردن آن پس زمینه سوژه مورد نظر تار یا واضح شده و این کار ابعاد و حجم جدیدی به عکس شما خواهد داد. همچنین از دیگر تاثیرات این وسیله مهم و کاربردی دوربین بر روی عکس های گرفته شده از یک پدیده می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1- تاثیر بر کنترل میزان نور ورودی به لنز و سنسور :

یکی از تاثیرات مهم دیافراگم در دوربین عکاسی میزان روشنایی یا نوردهی به تصویر سوژه مورد نظر است. در واقع باز بودن لنز دوربین باعث افزایش روشنایی و بسته بودن آن باعث کاهش روشنایی نور وردی تابیده شده به سنسور می شود.

2- تاثیر بر روی عمق میدان (DOF ) :

DOF یکی از پایه‌های اصلی در عکاسی از طبیعت و صنعتی و یا بسیاری از ژانرهای دیگر به شمار می رود. به طور مثال در عکسبرداری از طبیعت یا یک سوژه خبری و مستند از آنجا که باید تمامی اجزا و عناصر در تصویر واضح ثبت شود، باید دیافراگم بسته باشد از همین رو عمق میدان نیز بسیار زیاد است و نمی‌توان مانند ژانرهای هنری مانند عکسبرداری پرتره، مدلینگ و تبلیغاتی و… با دیافراگم باز و عمق میدان کم از پدیده و سوژه مورد نظر عکسبرداری کرد. در این نوع از عکس‌ها، عکاسان به دلیل جلب توجه کاربر به موضوع و تمرکز بر روی محصول مورد نظر از عمق میدان کم استفاده می کنند.

3-تاثیر بر میزان توجه به سوژه اصلی و زمینه آن: 

باز بودن دیافراگم با بالاترین حالت ممکن ( 8/1f= ) باعث تمرکز و فوکوس بر روی سوژه شده و عمق میدان دید در آن بسیار کم است؛ به طوری که چیزی جز سوژه مورد نظر واضح نیست. بسته بودن آن (22f=) نیز باعث می شود که دوربین تنها بر روی سوژه فوکوس نکرده و همه‌ اجزا صحنه مورد نظر در تصویر واضح ثبت شود.

دیافراگم در دوربین

نحوه تنظیم دیافراگم در دوربین

تنظیم دیافراگم در دوربین به دو صورت خودکار و دستی صورت می گیرد. توصیه ما به شما این است که برای یک عکسبرداری حرفه ای از هر سبکی به صورت دستی  آن را تنظیم کنید. برای این کار 2 حالت (مد) وجود دارد که شامل مد تقدم  (aperture-priority) و مد دستی (manual mode) است.در اکثر دوربین های عکسبرداری دیافراگم در بالای آن و در حالت تنظیمات تقدم (aperture-priority) به صورت “A” یا  نمایش داده می شود” Av” ؛ در حالی که در حالت تنظیمات دستی (manual mode)به صورت  “M” نمایش داده می شود.

تفاوت این دو حالت در تنظیم سرعت شاتر است، به این صورت که در دو حالت انتخاب عدد دیافراگم در دوربین  به صورت دستی امکان پذیر است اما در تنظیمات مد تقدم با توجه به عدد انتخاب شده سرعت شاتر نیز به صورت خودکار تنظیم می شود در حالی که در تنظیمات حالت دستی خود فرد می تواند این سرعت را برای عکسبرداری از سوژه مدنظر مشخص کند.

محدودیت های لنز دوربین

انتخاب هر لنز برای دوربین محدودیتی دارد که این نوع محدودیت بسته به مشخصات فنی دوربین باعث می شود که برای دیافراگم در دوربین نیز یک مقدار حداکثر و حداقل مشخص شود که انتخاب حداکثری آن برای هر لنزی مهم تر است، چرا که توانایی لنز را می تواند  در جذب نور دریافتی افزایش دهد.

نکات مربوط به دیافراگم در دوربین های عکاسی

– معمولاً لنزهایی با دیافراگم‌های بسیار باز گران تر و تصاویری با کیفیت تری را ثبت می کنند؛ این گونه لنزها بوکه های بسیار زیبایی را به وجود می‌آورند که به شکل تیغه‌های لنز بستگی دارد.

-لنزهایی با دیافراگم های بسیار باز  برای عکاسی در نور کم و شب بسیار مناسب هستند و در هنگام عکسبرداری تمام نور موجود در صحنه  به سنسور و لنز دوربین تابیده می شود.

– بسیاری از ژانرها و سبک ها در عکاسی نیازمند استفاده از یک عمق میدان (DOF) مشخص هستند و چهارچوب‌ها و قواعدی مشخص در هر نوع از سبک های عکاسی وجود دارد که حتما باید آن ها را رعایت کرد.

– گستره بسیار وسیع این فاکتور مهم و اساسی در عکاسی ایجاب می کند که عکاس در این زمینه تسلط و آگاهی کافی را کسب کند تا بتواند به بهترین شکل ممکن از سوژه موردنظر خود تصویری ماندگار را ثبت کند.